Қазақстанның Тәуелсіздік күні қарсаңында қазақ тілі күніне 500 миллион адам қолданатын әлемнің ең танымал автоматты аударма қызметіне қосылды. Қазақ тілін Google аударма жүйесіне қосу жобасын «WikiBilim» қоғамдық қоры «Beeline Қазақстан» компаниясының қолдауымен жүзеге асырды.
Қор қызметкерлері, еріктілер және арнайы тартылған мамандар екі жыл бойы қазақ және ағылшын тілдеріндегі дәлме-дәл аударылған мәтіндерді жинаумен, жаңа мәтіндерді аударумен және оларды жүйеге жүктеумен айналысты. Содан кейін машиналық аударманың сапасын бағалау мен жетілдіру жұмыстары атқарылды.
Қазақ тілінің Google аударма жүйесіне қосылуы жүйеде бар 90 тілдің арасында сөздерді, сөз тіркестерін, мәтіндерді және тұтастай веб-парақшаларды бір мезетте әрі тегін аударуға мүмкіндік берді.
«Бұл - жүздеген еріктілер мен ана тілі үшін жеке уақыттарын, күші мен білімін аямаған шын патриоттардың 2 жылдық жұмысының нәтижесі. Технологиялық тұрғыда аса күрделі бұл лингвистикалық платформаға кіре алған небәрі 90 ғана тіл бар, бұлар сол тілде сөйлейтін тегеуірінді ортасы бар, іздеушісі мен жанашыры бар тілдер. Аталған платформа болшақтан үмітті тілдердің күрес алаңы», - деді «WikiBilim» қоғамдық қорының жетекшісі Рауан Кенжеханұлы.
«Beeline Қазақстан» бұл жобаны 2012 жылдан бері қолап келеді. Серіктестік аясында біз мобильді және «Үйдегі Интернет» қызметін пайдалатындарға Google Translate-ке және аудармашының арнайы парақшасына тегін кіруге мүмкіндік бердік. Beeline еліміздің жоғары оқу орындарында жобаға қалай үлес қосуға болатындығы туралы студенттерге арналған кездесулер ұйымдастырды. Сондай-ақ, біз білікті тілші мамандарды жобаға тарту мақсатында грант бөлдік. Алдыңғы қатарлы ғаламдық қызметтердің қазақ тілін қолдауы және біздің қолданушыларға қолжетімді болуы өте маңызды. Біздің команда осы жобаға қолдау көрсету арқылы қазақстандықтарға ең танымал аударма қызметін қолдануға және қазақ тілін үйренгісі келетіндерге көмек көрсетуге атсалысқанына қуанышты», - деді «Beeline Қазақстанның» Бас атқарушы директоры Тарас Пархоменко.
Google аудармашының аударма жүйесі статистикалық алгоритмге негізделген, яғни, машинаның жадында әр сөз бен сөз тіркесінің аударма нұсқалары неғұрлым көп болса, аударма сапасы соғұрлым жақсы бола бермек. Сондықтан аударма жүйесі өзін өзі жетілдіруге бапталған, ал қолданушылар аудармалардың сапасын жақсартуға үлес қосу мүмкіндігіне ие. Аударма сапасын жақсартуға үлес қосуға ниетті кез келген адам қатені байқаса, қарындаш суретін басу арқылы, түзету енгізіп, «Аударманы жақсарту» деген батырманы басу қажет.
Қазақ тілінің ең озық және ең танымал аударма қызметі болып табылатын Google аудармашыға қосылуы тілдің ілгерлеуіне көп пайда әкелуі тиіс. Атап айтқанда:
- Интернеттегі қазақтілді контенттің дамуын жылдамдатады;
- Ақпараттық технология саласының алпауыттары (Apple, Microsoft, Adobe және т.б.) саналатын компания өнімдерінде қазақ тілінің кеңінен қолданылуына жол салады;
- қазақ тілінде сөйлейтін және сөйлемейтін қауым арасындағы кедергілерді азайтады.
Қазақ тілін Google Translate-ке қосу - «WikiBilim» қоғамдық қорының қазақтілді Интернетті дамытуға арналған жобаларының бірі.
Анықтама
Google аудармашы (ағыл. Google Translate) — Google компаниясының мәтіндерді және веб-парақшаларды басқа тілдерге аударуға мүмкіндік беретін веб-қызметі.
Өзге машиналық аударма қызметтеріне қарағанда Google өзін өзі жетілдіре алатын статистикалық алгоритмге сүйенеді.
Қызмет тұтас веб-парақшаларды аудара алады және бір мезетте іздеу және өзге тілге аудару мүмкіндігіне ие. Веб-дизайнерлерге арнап компания арнайы скрипт жасаған. Ол сайттарды жүйеде қолжетімді тілдерге аударма жасауға мүмкіндік берді.
Google аудармашының өзге де автоматты аударма құралдары секілді өз шектеулері бар. Бұл құрал оқырманға өзге тілдегі мәтін мазмұнының жалпы мағынасын түсінуге көмектесе алады, алайда, ол дәлме-дәл аударма бермуі екіталай. Дей тұрғанмен, аударма сапасын жақсарту және өзге тілдерді қосу жұмысы ұдайы жүргізіледі.
«WikiBilim» қоғамдық қоры